Chim ó cá - Nguồn gốc, tập tính của loài chim săn mồi đỉnh cao

Chim ó cá (Pandion haliaetus) là loài chim săn mồi điêu luyện với móng vuốt sắc cùng thị giác siêu phàm, tìm hiểu chi tiết về nguồn gốc, tập tính tại đây.

Chim ó cá (tên khoa học là Pandion haliaetus) là một loài chim săn cá vô cùng đặc biệt với khả năng định vị con mồi từ trên không, là biểu tượng cho sự mạnh mẽ của thế giới hoang dã. Với vẻ ngoài mạnh mẽ cùng khả năng bay lượn linh hoạt, kết hợp với việc “lao mình” như mũi tên để khóa chặt con mồi đã giúp cho ó cá trở thành một loài chim có sức hút đối với mọi người.

Trong bài viết hôm nay, hãy cùng chim cảnh đẹp đi sâu tìm hiểu chi tiết về phân bố, ngoại hình, tập tính và những điều thú vị liên quan đến chim ó cá nhé!

Thông tin chim ó cá:

Nguồn gốc và phân bố chim ó cá

Ó cá là loài chim săn mồi phân bố toàn cầu.

Ó cá có tên khoa học là Pandion haliaetus, đây là một trong những loài chim săn mồi có phạm vi phân bố rộng nhất thế giới, xuất hiện ở mọi châu lục (trừ Nam Cực). Cụ thể như sau:

• Châu Âu: Đặc biệt ở Anh, Thụy Điển, Nga
• Châu Á: Đặc biệt tại Trung Á, Trung Quốc, Ấn Độ
• Châu Phi: Vùng cạn Sahara vào mùa di cư
• Châu Mỹ: Bắc Mỹ và Nam Mỹ

Riêng tại Việt Nam, ó cá không phải là loài chim xuất sinh sản thường xuyên mà nó chỉ xuất hiện theo mùa di cư (từ tháng 10 - tháng 3). Thường trú đông tại Đồng bằng sông Cửu Long, Đồng Tháp Mười, Hồ Ba Bể hay các đầm phá ven biển miền Trung.

Phân loài chim ó cá

Có rất nhiều loại chim Ó cá khác nhau.

Hiện nay có rất nhiều loài ó cá xuất hiện khắp thế giới nhưng nhìn chung chúng được chia làm 4 loài với các đặc điểm như sau:

P. h. haliaetus

Đây là phân loài ó cá điển hình nhất có tập tính di cư rất xa khi di chuyển từ Bắc Âu xuống tận châu Phi hay Đông Nam Á (trong đó có Việt Nam).

• Ngoại hình đặc trưng: lông ở cánh có màu sẫm, bụng trắng, mắt vàng.
• Phân bố: Châu Âu, Bắc Phi và châu Á.

P. h. carolinensis

P. h. carolinensis hay còn được gọi là “American Osprey”, có xu hướng di cư mạnh.

• Ngoại hình: Lớn hơn so với phân loài châu Âu, ngực có màu sáng hơn.
• Phân bố: Canada, Mỹ, trú đông ở Nam Mỹ.

P. h. ridgwayi

P. h. ridgwayi là loài ó cá ít di cư nhất, thường sinh sống ở vùng cố định ở các đảo thuộc vùng biển Caribean. Chúng có kích thước nhỏ hơn, lưng có màu nâu đậm hơn các loài ó cá khác.

P. h. cristatus

P. h. cristatus hay còn gọi là “Eastern Osprey", loài ó cá thích sống định cư quanh các đảo lớn ở Úc, New Guinea thuộc biển Thái Bình Dương.

Chúng có kích thước nhỏ nhất trong 4 phân loài, đầu và ngực có màu trắng nhiều hơn.

Ngoại hình chim ó cá

Vẻ ngoài ấn tượng của một chú chim ó cá.

Cùng tìm hiểu xem thử liệu chim ó cá có điểm gì khác biệt so với những loại chim săn mồi hung dữ khác không nha.

• Chiều dài: 50 - 66 cm
• Chiều dài sải cánh: 127 - 180 cm
• Trọng lượng: 1 - 2 kg (Ó cá cái thường nặng hơn Ó cá đực)
• Màu lông đặc trưng: Lưng, cánh, đuôi thường có màu nâu sậm, riêng phần bụng, ngực và cổ sẽ có màu trắng kèm dải lông sẫm màu chạy từ mắt xuống vai. Đầu có màu trắng với một dải màu đen chạy qua mắt trông giống như đang đeo mặt nạ.
• Mắt: To, hướng về phía trước, có màu vàng chanh hoặc cam nhạt, có khả năng quan sát vô cùng tốt.
• Mỏ: Cong, sắc nhọn thường có màu đen. Tuy mỏ nhỏ hơn đại bàng nhưng lực mổ rất mạnh và chính xác cao đó nha.
• Chân: Có màu xám xanh, phủ một lớp vảy gai nhám, có khả năng bám cá tốt.
• Móng vuốt: Sắc như móc câu, riêng ngón ngoài cùng có thể xoay ngược được giúp kẹp chặt con mồi từ hai phía - đây là một điểm đặc biệt so với những loài chim săn mồi khác.
• Cánh: Dài, hẹp và ở đầu cánh có 5 lông dài, trong đó có 1 lông ngắn hơn khiến chúng nổi bật như ngón tay xòe. khi bay lượn cánh sẽ tạo ra hình chữ M rất đặc trưng.

Phân biệt ó cái trống và ó cái mái:

• Chim trống thường có kích thước mảnh hơn, cánh hẹp hơn.
• Lông ngực ở chim trống nhỏ, nhạt màu hơn so với chim mái, thậm chí là chỉ có màu trắng tinh khiết.
• Phải quan sát kỹ mới có thể phân biệt được vì chúng khá giống nhau về diện mạo.

Tập tính, hành vi chim ó cá

Chim ó cá là một tay săn cá cừ khôi nhất.

Ngay bên dưới đây là những tập tính, hành vi đặc trưng của chim ó cá - một loài chim săn cá thứ thiệt. Cùng tìm hiểu ngay để xem chúng có gì khác biệt không nha.

Chuyên săn cá

Đúng với cái tên “Ó cá”, loài chim này chủ yếu ăn cá sống. Chúng thường bay lươn, treo cánh trên không ở độ cao 10 - 40m so với mực nước để quan sát. Khi phát hiện thấy cá, nó sẽ lao thẳng từ trên cao xuống với tốc độ nhanh như chớp, hai chân chĩa về phía trước để bắt cá bằng những móng vuốt sắc nhọn và linh hoạt.

Khả năng bay và khóa mục tiêu cực tốt

Ó cá là một loài chim có khả năng định vị cực tốt nhờ khả năng nhìn và phân biệt cá dưới mặt nước với khoảng cách 30 - 50 m. Bên cạnh đó chúng còn có thể bay liên tục nhiều giờ, nhiều km để tìm cá ở các sông, hồ hay ven biển. Đặc biệt loài chim này còn có khả năng điều chỉnh góc lao của mình để có thể bắt chính xác con mồi trong nước mặc cho có độ khúc xạ. Qủa thực là một “tay săn cá” cừ khôi đúng không nào.

Là loài chim di cư đường dài

Ó cá là một loài chim di cư đường dài, điển hình là loài ó cá châu Âu có thể di cư với quãng đường lên đến 7000 km từ Bắc Âu sang Trung Phi để tránh rét. Tuy nhiên chúng có một đặc điểm là chỉ di cư đơn lẻ, không di chuyển thành từng bầy đàn như những loài chim di cư khác.

Riêng tại Việt Nam, Ó cá cũng chỉ là loài di cư theo mùa chứ không cư trú thường xuyên.

Tập tính sinh sản

Tùy từng vùng mà chim ó cá sẽ có thời điểm sinh sản khác nhau, thường diễn ra từ tháng 3 đến tháng 9 ở vùng ôn đới còn vùng nhiệt đới thì có thể sinh sản quanh năm.

Một số đặc điểm sinh sản của loài chim săn mồi này như sau:

• Làm tổ lớn bằng than gỗ, cành cây và cỏ biển.
• Một cặp trống - mái sẽ gắn kết với nhau qua nhiều mùa. Thậm chí sau khi di cư chúng vẫn tìm lại vị trí tổ cũ của mình để sinh sản.
• Mỗi lần chim mái đẻ từ 2 - 4 trứng, ấp trứng khoảng 35 - 45 ngày, sau đó cả bố và mẹ cùng nhau chăm sóc chim non cho tới lúc chúng có khả năng tự lập.
• Trong thời gian sinh sản chúng có tính lãnh thổ rất cao, luôn tìm cách xua đuổi các loài chim ăn thịt khác tránh xa tổ của mình.

Chim ó cá có được nuôi làm cảnh không?

Ó cá là loài chim hoang dã được bảo vệ nghiêm ngặt tại nhiều quốc gia.

Tuy chim ó cá có vẻ ngoài mạnh mẽ, đẹp mắt cùng nhiều tập tính thú vị nhưng chúng không phải là loài thích hợp để nuôi làm cảnh vì nhiều lý do đặc biệt. Cùng tìm hiểu chi tiết tại đây nhé.

• Được luật pháp bảo vệ: Ó cá là loài chim hoang dã được bảo vệ nghiêm ngặt tại nhiều quốc gia như Mỹ, Anh, châu Âu. Riêng Việt Nam không có quy định nào cấm nuôi ó cá nhưng chũng vẫn được ghi nhận là loài hoang dã nên vẫn được bảo vệ bởi “Luật bảo vệ động vật hoang dã”.
• Tập tính hoang dã mạnh mẽ: Ó cá là loài săn cá tự nhiên, có bản năng săn mồi cao nên rất khó thích nghi với điều kiện nuôi nhốt.
• Khó thuần hóa: Khác với chim cú mèo hay diều hâu, ó cá rất khó thuần và dễ bị stress khi bị nhốt quá lâu.
• Kích thước lớn: Ó cá là loài chim có kích thước lớn, chiều dài sải cánh lên đến 2 mét nên chúng không thích hợp để nuôi nhốt như chim cảnh thông thường.

Chính những lý do trên đã khiến cho việc chim ó cá không được nuôi làm cảnh như các loại chim thông thường khác. Nếu bạn muốn thử sức với một loài chim săn mồi mạnh mẽ như ó cá thì có thể tham khảo chim cú mèo, đại bàng nhỏ hoặc chim ưng,...

Sự thật thú vị về chim ó cá

Cận cảnh đôi mắt tinh anh cùng chiếc mỏ sắc lẹm của chim ó cá.

Ngay bên dưới đây là những sự thật thú vị về chim ó cá mà chưa chắc bạn đã biết đâu nè. cùng khám phá ngay nhé.

• Ó cá được mệnh danh là “vua săn cá” với tỷ lệ thành công lên đến 70%, cao hơn cả chim đại bàng và chim ưng.
• Ó cá có thể bay với con cá nặng gần bằng chính nó.
• Ó cá là người bạn của ngư dân. Vì một số quốc gia cho rằng nơi nào xuất hiện nhiều chim ó cá là nơi đó có điềm lành (có nhiều cá).
• Ó cá là loài chim duy nhất trong chi Pandion.
• Trong khoảng thế kỷ 20, tại Mỹ và một số quốc gia châu Âu, chim ó cá gần như bị tuyệt chủng cục bộ do việc sử dụng thuốc trừ sâu DDT bừa bãi làm ảnh hưởng đến tỷ lệ sinh sản của loài chim này. Nhưng nhờ chinh sách bảo tồn mà số lượng ó cá được khôi phục đáng kể.
• Nhiều nghiên cứu cho rằng chim ó cái cái sẽ di cư sớm hơn chim ó cái đực.
• Ó cá là loài chim biểu tượng của bang Nova Scotia - Canada và tỉnh Södermanland ở Thụy Điển.
• Khi đến độ tuổi sinh sản mà không tìm được vị trí làm tổ thì con ó cá có thể phải trì hoãn quá trình sinh sản cho đến khi xây được tổ.

Hỏi đáp về chim ó cá?

Chim ó cá có phải chim đại bàng không?

Không, mặc dù ó cá có ngoại hình gần giống với các dòng đại bàng nhỏ nhưng đây là 2 loài chim thuộc 2 họ khác nhau.

Chim ó cá sống ở đâu?

Ó cá sống ở khắp nơi trên toàn cầu. Chúng thích sống ở cả vùng nước ngọt lẫn nước mặn, miễn là nơi đó có nhiều cá.

Chim ó cá có nguy hiểm với con người không?

Không. Ó cá hoàn toàn không gây nguy hiểm cho con người mà ngược lại nó còn rất nhút nhát, luôn tìm cách tránh xa con người và không bao giờ chủ động tấn công.

Ó cá có phải là loài đang bị đe dọa không?

Hiện nay, ó cá không phải là loài bị đe dọa trong sách đỏ IUCN. Tuy nhiên số lượng chúng cũng sụt giảm nhiều do môi trường sống bị phá hủy.

Hình ảnh chim ó cá đẹp, dũng mãnh nhất

Mời các bạn cùng chiêm ngưỡng những khoảnh khắc đẹp mắt và manh mẽ nhất của các chú chim ó cá được chúng tôi sưu tầm ngay bên dưới đây để hiểu rõ tại sao chúng lại được gọi là “tay săn cá” cừ khôi nhất nha.

Một chú chim ó cá đang bay lượn với chiến lợi phẩm là một chú cá to đùng.

Hình ảnh chim ó cá đang chuẩn bị “bắt mồi” vô cùng ấn tượng.

Hình ảnh chim ó cá dang rộng sải cánh vô cùng đẹp mặt.

Chim ó cá kẹp chặt con cá chỉ bằng một chân.

Cú đạp nước “kinh hoàng” của một chú chim ó cá.

Một chú chim Ó cá với đôi cánh hình chữ “M” đặc trưng.

Như vậy, qua bài viết trên chimcanhdep.com đã chia sẻ chi tiết thông tin về chim ó cá. Đây quả thực là một loài chim săn mồi mạnh mẽ với khả năng định vị mục tiêu siêu việt cùng đôi chân linh hoạt. Nếu bạn có hứng thú với thế giới động vật hoang dã thì Ó cá là một loài chim đáng để tìm hiểu đó nha.

Đừng quên ghé thăm chuyên mục Blog của chúng tôi để tìm đọc thêm nhiều bài viết về các loài chim khác trên thế giới nhé!